Ostrowska / Ansilewska / Ślady

piątek / 23.01.2026 / godz. 19:30

„Od samego początku moje osoby bohaterskie, a co za tym idzie – ślady ich egzystencji – były związane z ’nienormatywnością‘. Z biegiem lat coraz częściej używałam tego określenia, które z jednej strony jest niezwykle inkluzywne, ponieważ prezentuje różne grupy wykluczonych albo różne wykluczenia w obrębie jednej biografii. Z drugiej strony działa ono nie tylko w perspektywie historycznej, czyli w tym przypadku w okresie nazistowskim i drugowojennym, ale także po 1945 r., w kontekście powojennej pamięci zbiorowej. Dominacja jednej grupy ofiar nad innymi, hierarchizacja cierpienia związana z powojennym ocenianiem, komu wolno opowiadać o przeszłości, decydowanie, czyja historia nadaje się do archiwizowania i upamiętniania, oraz sposób opowiadania o tych, o których niewiele osób chce pamiętać, stały się motywem przewodnim wszystkich mikrohistorii kształtujących moje archiwum odmieńców.“

O odmieńcach, przeżywcach, osobach bohaterskich z Joanną Ostrowską rozmawia Marta Ansilewska-Lehnstaedt.

Książka „Ślady. Historia pewnego archiwum“ ukazała się w 2025 roku w wydawnictwie Krytyki Politycznej.

https://krytykapolityczna.pl/wyda…/slady-joanna-ostrowska

Joanna Ostrowska – doktorka nauk humanistycznych w zakresie historii, studiowała również w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, Katedrze Judaistyki UJ, Gender Studies UW, Zakładzie Hebraistyki UW i PWSFTviT w Łodzi. Wykładowczyni akademicka i dramaturżka. Członkini Rady Programowej QueerMuzeum Warszawa. Autorka książek: Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej (2018), „Mój Führerze!”. Ofiary przymusowej sterylizacji na Dolnym Śląsku w latach 1934–44 (2019) oraz Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej (2021), nagrodzonej Nike Czytelników i Czytelniczek 2022 (niemieckie wydanie Jene. Homosexuelle während des Zweiten Weltkriegs, Metropol Verlag 2023). https://joannaostrowska.com

Marta Ansilewska-Lehnstaedt – ukończyła polonistykę i studia żydowskie na uniwersytecie w Poczdamie. Doktoryzowała się na wydziale historii Europy Wschodniej na Uniwersytecie Humboldtów. Od 10 lat pracuje jako pracowniczka naukowa w Gedenkstätte Stille Helden w Berlinie. Głównym przedmiotem jej badań jest pomoc dla Żydów w okupowanej przez III Rzeszę Europie